EUROPEJSKI TYDZIEŃ WALKI Z RAKIEM SZYJKI MACICY
22-28 styczeń 2024 roku
Miesiąc styczeń każdego roku dedykujemy kształtowaniu świadomości jak ważne jest regularne badanie się u ginekologa i wykonywanie regularnych badań profilaktycznych w kierunku wczesnego wykrywania raka szyjki macicy.
Zachęcamy do badania się i dbania o siebie!
Program profilaktyki raka szyjki macicy
Badania cytologiczne wykorzystywane jako test w programie profilaktycznym w związku z relatywnie niskim kosztem i wysoką skuteczność są najpopularniejszą metodą badań przesiewowych raka szyjki macicy w krajach rozwiniętych. Jest to forma profilaktyki wtórnej, która polega na wykrywaniu choroby na wczesnym, bezobjawowym etapie jej rozwoju. Badanie cytologiczne umożliwia wykrycie w pełni wyleczalnych stanów przedrakowych i raka inwazyjnego we wczesnych stadiach zaawansowania.
W ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy bezpłatne badanie cytologiczne przysługuje każdej kobiecie posiadającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w Polce w wieku od 25 do 64 lat, która w ciągu ostatnich 3 lat nie miała pobranego wymazu cytologicznego w ramach Programu.
Świadczeniodawcy realizują Program w ramach 3 etapów:
1) etap podstawowy (pobranie materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego),
2) etap diagnostyczny (wykonanie oceny mikroskopowej materiału cytologicznego przesłanego przez realizatora etapu podstawowego Programu i jego opisanie w systemie informatycznym),
3) etap pogłębionej diagnostyki (wykonanie badania kolposkopowego lub kolposkopowego z celowanym pobraniem wycinków i badaniem histopatologicznym).
Pobranie materiału do przesiewowego badania cytologicznego (etap podstawowy Programu profilaktyki raka szyjki macicy) jest realizowane w ramach:
- a) ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w zakresie położnictwa i ginekologii, jako porada z katalogu specjalistycznych świadczeń odrębnych,
- b) podstawowej opieki zdrowotnej przez położną POZ.
Świadczeniodawcy każdego z etapu muszą spełniać wymagania zawarte w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia oraz Prezesa NFZ dotyczące szczegółowych kryteriów wyboru realizatorów świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju programy zdrowotne.
Badania realizowane w ramach Programu są nielimitowane i są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Polki błędnie myślą, że rak to choroba uwarunkowana genetycznie, że dotyczy tylko starszych kobiet. Często z powodu wstydu i leku przed badaniami i wynikami tych badań rezygnują z badań profilaktycznych. Zmieniając swoje nastawienie i zgłaszając się regularnie na badania profilaktyczne i do lekarza mamy szansę na uniknięcie wielu tragedii.
Które kobiety chorują najczęściej?
Najistotniejszym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy jest przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papilloma Virus), które przenoszone jest głównie na drodze płciowej. Ponad 80% kobiet przynajmniej raz w życiu jest zarażona wirusem, często o tym nie wiedząc.
Do czynników ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy zalicza się przede wszystkim te, które mają związek z aktywnością seksualną kobiet takie jak duża liczba partnerów seksualnych, czy wczesne rozpoczęcie współżycia.
Każda kobieta może zachorować na raka szyjki macicy, ale chorobie tej można zapobiegać!
Na raka szyjki macicy chorują najczęściej kobiety w wieku średnim (45-65 lat), stanowiąc ponad 50% kobiet chorujących na ten nowotwór.
Jak długo rozwija się choroba i jakie są objawy?
Rak szyjki macicy rozwija się przez około 5-12 lat. W tym czasie za pomocą badania cytologicznego możemy wykryć zmiany, które zdiagnozowane i wyleczone uchronić mogą kobietę przed rakiem.
Należy podkreślić fakt, że na wczesnych etapach rozwoju rak szyjki macicy nie daje żadnych objawów klinicznych, a jedynym sygnałem choroby jest nieprawidłowy wynik badania cytologicznego!
Wystąpienie objawów takich jak: upławy, krwawienia kontaktowe czy ból powinny być niezwłocznie skonsultowane ze specjalistą.
Na czym polega badanie cytologiczne?
Cytologia, wymaz/rozmaz cytologiczny, wszystkie te określenia odnoszą się do badania, które polega na założeniu wziernika do pochwy i pobraniu przez ginekologa lub położną wymazu cytologicznego. Za pomocą specjalnej szczoteczki przenosi się komórki z szyjki macicy na szkiełko i utrwala. Następnie specjalista/cytotechnik lub patolog ocenia znajdujące się w rozmazie komórki oglądając je przez mikroskop.
Pobranie wymazu jest niebolesne, bezpieczne i trwa kilka minut.
Jak przygotować się do badania cytologicznego:
Na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego,
Od ostatniego dnia krwawienia miesięcznego powinny upłynąć co najmniej 4 dni,
Na badanie należy zgłaszać się nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki,
Co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych,
Od ostatniego badania ginekologicznego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień
Na badanie należy zabrać ze sobą dowód osobisty
Zapraszamy do kontaktu:
Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie
Państwowy Instytut Badawczy ul. W. K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa
Informacje o realizatorach Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy :
Nawigator ds. profilaktyki tel. 22 546 31 11
Adres e-mail: profilaktyka.plock@coi.pl
Nawigator ds. diagnostyki tel. 22 546 33 77
Adres e-mail: diagnostyka.plock@coi.pl