Dr n. med. Monika Franczuk, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

Mgr. Joanna Dziwiszek,Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa

„PYLENIE ROŚLIN. CO Z ALERGIĄ?”

Cytując Polskie Towarzystwo Alergologiczne: „alergia to skłonność do nadmiernego reagowania na powszechnie występujące substancje niewywołujące reakcji u ludzi zdrowych”. Alergia na pyłki to bardzo częsta choroba alergiczna układu oddechowego. Objawia się wodnistym katarem (tzw. siennym), kichaniem seriami, drapaniem w gardle, załzawionymi, swędzącymi oczami. Na skórze zmiany mogą mieć postać wyprysku lub pokrzywki. Nieco rzadziej występują problemy żołądkowo-jelitowe, w tym wymioty.

Wiosna i lato to intensywny okres wzrostu roślin, a tym samym pylenia zarówno drzew, jak i traw. W czerwcu intensywnie pylą pokrzywa i szczaw oraz grzyby pleśniowe Cladosporium i Alternaria. Rośliny, które mogą uczulać w lipcu to zwłaszcza: trawy i zboża, bylica, lipa pospolita, pokrzywa, komosa oraz grzyby Cladosporium oraz Alternaria. Lipiec to dla osób borykających się z alergią trudny moment. Wysokie temperatury i susza z tym związana sprzyjają pyleniu. Jest to również niełatwy okres z uwagi na przerwę wakacyjną, w związku z tym przy planowaniu miejsca wypoczynku alergicy powinni wziąć pod uwagę stężenie pyłków w miejscu, do którego wybierają się odpocząć. Najwyższe stężenie pyłków traw notuje się w Polsce północno-wschodniej oraz południowo-zachodniej. Warto pamiętać, że na terenach wiejskich stężenie pyłków jest najwyższe rano, w miastach zaś – wieczorem.

 Obecnie dostępnych jest wiele aplikacji mobilnych pomocnych dla alergików, które wskazują aktualne stężenia i rodzaj pyłków w powietrzu. Dla osób, które borykają się z astmą szczególnie rekomendowane jest w tym okresie samodzielne wykonanie testu kontroli astmy, gdyż ekspozycja na alergeny pylących roślin jest jednym z czynników zwiększających ryzyko zaostrzeń tej choroby. Poniżej prezentujemy test kontroli astmy (źródło: www.ptzca.pl)

1. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni Pana/i astma powstrzymywała Pana/nią od wykonywania zwykłych czynności w pracy, w szkole/na uczelni lub w domu?

1. zawsze
2. bardzo często
3. czasami
4. rzadko
5. wcale

1. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni miał/a Pan/i duszności?

1. częściej niż raz dziennie
2. raz dziennie
3. 3 do 6 razy w tygodniu
4. raz lub dwa razy w tygodniu
5. wcale

III. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni budził/a się Pan/i w nocy lub rano, wcześniej niż zwykle, z powodu objawów związanych z astmą (np. świszczący oddech, kaszel, duszności, ucisk lub ból w klatce piersiowej)?

1. 4 noce w tygodniu lub częściej
2. 2 do 3 noce w tygodniu
3. raz w tygodniu
4. raz lub dwa
5. wcale

1. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni używał/a Pan/i doraźnie szybko działającego leku doraźnego?

1. 3 razy dziennie lub częściej
2. 1 lub dwa razy dziennie
3. 2 lub 3 razy dziennie
4. raz w tygodniu
5. wcale

1. Jak ocenił/a/by Pan/i swoją kontrolę nad astmą w ciągu ostatnich 4 tygodni?

1. w ogóle niekontrolowana
2. słabo kontrolowana
3. umiarkowanie kontrolowana
4. dobrze kontrolowana
5. w pełni kontrolowana

Wyniki testu:

• 25 punktów – astma w pełni kontrolowana
• 20-24 punkty – wynik zadowalający, astma była dobrze kontrolowana, choć nie była to pełna kontrola
• poniżej 20 punktów – niezadowalający, oznacza niewłaściwą kontrolę astmy.

Pamiętajmy również o prostych nawykach, które pomogą minimalizować męczące objawy:

• Nie pal papierosów i unikaj miejsc zadymionych – dym tytoniowy nasila objawy alergii
• Spaceruj wczesnym rankiem lub późnym wieczorem – przy niższej temperaturze i większej wilgotności cząsteczki pyłków w mniejszym stopniu unoszą się w powietrzu.
• Spacerując chroń włosy i zmieniaj ubranie po spacerze, gdyż osiadają na nich pyłki.
• Korzystaj z okularów przeciwsłonecznych, które chronią oczy przed pyłkami, ale i słońcem.
• W okresie intensywnego pylenia roślin w Twoim otoczeniu zamykaj okna, wietrzenie pomieszczeń zaplanuj wczesnym rankiem lub późnym wieczorem.
• W czasie jazdy samochodem zamknięte okna pomagają ograniczyć ekspozycję na pyłki w okresie intensywnego pylenia na danym terenie.
• Nie wywieszaj pościeli do wietrzenia i zrezygnuj z suszenia prania na zewnątrz.
• Sprawdź w kalendarzu pylenia roślin, co aktualnie pyli, zwłaszcza jeśli wybierasz się odpocząć w inny region kraju.

W przypadku, gdy objawów alergii nie udaje się niwelować nawet przez korzystanie ze środków przeciwalergicznych dostępnych bez recepty,  należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu bądź lekarza specjalisty w dziedzinie alergologii (wymagane skierowanie).