Badania profilaktyczne
Badania profilaktyczne, takie jak cytologia, mammografia, kolonoskopia czy badanie znamion to skuteczna metoda walki z nowotworami. Choroba nowotworowa czasem przez wiele lat może nie dawać nam żadnych objawów, czujemy się zdrowi, pomimo, że choroba podstępnie się rozwija. Świadome i regularne wykonywanie badań profilaktycznych daje nam pewność, że jesteśmy zdrowi bądź jest sygnałem do przeprowadzenia badań diagnostycznych. Dzięki regularnemu wykonywaniu badań profilaktycznych możemy zapobiegać chorobie bądź wykryć ją we wczesnym stadium rozwoju a dzięki temu dać szansę na wyleczenie.
Cytologia
Nawigatorzy ds. profilaktyki: tel. (22) 546 31 11 Adres e-mail: profilaktyka.plock@coi.pl Adres: Zakład Profilaktyki Nowotworów, ul. W. K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa
W ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy bezpłatne badanie cytologiczne przysługuje każdej kobiecie w wieku od 25 do 59 lat, posiadającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w Polsce, która w ciągu ostatnich 3 lat nie miała pobranego wymazu cytologicznego w ramach Programu.
Kobieta, która chce wykonać profilaktyczne badanie cytologiczne kontaktuje się z nawigatorem (telefon, adres e-mail, kontakt osobisty). Podczas kontaktu nawigator weryfikuje, czy kobieta spełnia kryterium kwalifikacji do profilaktycznego badania cytologicznego w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy.
W przypadku prawidłowego wyniku badania kobieta powinna zgłosić się na kolejne badane cytologiczne profilaktyczne za 3 lata.
W przypadku pojawienia się niepokojących dolegliwości – niezależnie od uczestnictwa w badaniach profilaktycznych – kobieta zgłasza się do lekarza ginekologa na wizytę ginekologiczną.
W przypadku nieprawidłowego wyniku profilaktycznego badania cytologicznego każda kobieta ma zagwarantowane wykonanie badań w ramach pogłębionej diagnostyki, w celu identyfikacji nieprawidłowości. W zależności od zaleceń wskazanych na wyniku może być to badanie kolposkopowe, bądź kolposkopia z biopsją. Pacjentki z wynikiem nieprawidłowym mogą zostać przekierowane do Narodowego Instytutu Onkologii –PIB w Warszawie.
Jak przygotować się do badania cytologicznego?
1. Na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego.
2. Od ostatniego dnia krwawienia miesięcznego powinny upłynąć co najmniej 4 dni.
3. Na badanie należy zgłaszać się nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki.
4. Co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych.
5. Od ostatniego badania ginekologicznego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień.
6. Na badanie należy zabrać ze sobą dowód osobisty.
| Świadczeniodawca | Adres | Telefon |
|---|---|---|
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „JOLLY-MED” Sp. z o.o. | PŁOCK, ul. Jasna 13 | (24) 268 66 60 |
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDICUS GOSTYNIN Sp. z o.o. | GOSTYNIN, ul. Wojska Polskiego 35 | (24) 235 04 18 |
| Gabinet Ginekologiczny Paweł Hadrowicz | PŁOCK, ul. Armii Krajowej 2A | 785 634 823 |
| Gabinet Ginekologiczny Marek Pazdrak | PŁOCK, ul. 1-go Maja 6, m. 24 | 602 609 624 (24) 366 09 60 |
| Wojewódzki Szpital Zespolony w Płocku | PŁOCK, ul. Medyczna 19 | (24) 364 62 58 (24) 364 63 60 |
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „SABA-MED” w Płocku | PŁOCK, ul. Kobylińskiego 14 | (24) 263 23 79 |
| Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Sierpcu | SIERPC, ul. Juliusza Słowackiego 32 | (24) 275 25 69 |
| Przychodnia „REMEDIUM” w Gąbinie R. Lamorski, M. Międla-Dubielak, B. Sztybór | GĄBIN, ul. Płocka 19 | (24) 277 10 22 666 082 760 |
| Maciejewski Janusz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MEDICAR” | GOSTYNIN, ul. Grota Roweckiego 2A | (24) 275 32 20 |
| Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Gozdowie | GOZDOWO, ul. Krystyna Gozdawy 13 | (24) 276 21 96 |
| DR MEDYK Sp. z o.o. | PACYNA, ul. Wyzwolenia 11 | 508 335 038 |
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „TERAPIA” Sp. z o.o. | PŁOCK, ul. Łączniczek 2 | (24) 266 66 44 |
| Centrum Medyczne BOROWICZKI | PŁOCK, ul. Borowiecka 3B | (24) 264 83 64 |
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ELJODENT” | STAROŹREBY, ul. Kościelna 31A | (24) 261 70 15 |
| „ARION MED” Sp. z o.o. | GORZEWO, Kruk 5 | (24) 369 60 85 (24) 369 60 84 |
Mammografia
Nawigatorzy ds. profilaktyki: tel. (22) 546 31 11 Adres e-mail: profilaktyka.plock@coi.pl Adres: Zakład Profilaktyki Nowotworów, ul. W. K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa
Program skierowany jest do kobiet posiadających prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w wieku od 50 do 69 lat, które w ciągu 2 ostatnich lat nie miały mammograficznego badania wykonanego w ramach Programu profilaktyki raka piersi oraz nigdy nie były leczone z powodu raka piersi.
Główną metodą profilaktyki raka piersi jest wczesne wykrywanie. W ramach realizacji profilaktycznych badań mammograficznych wykorzystujemy narzędzie, jakim jest mammografia.
Mammografia jest rentgenowskim badaniem piersi i obecnie najlepszym sposobem wykrywania raka piersi w jego wczesnym stadium rozwoju. W badaniu tym wykorzystuje się promienie rentgenowskie, żeby zobaczyć wewnętrzną budowę piersi. W czasie badania wykonuje się dwa zdjęcia każdej piersi. Niektóre kobiety odczuwają ból w czasie badania, ale dla większości jest to jedynie krótkotrwałe uczucie dyskomfortu. Ucisk stosowany w czasie mammografii nie uszkadza piersi – jest konieczny w celu uzyskania zdjęć wysokiej jakości, a ponadto pozwala na obniżenie dawki promieniowania rentgenowskiego. Mammografia pozwala na uwidocznienie małych zmian rakowych, zanim staną się wyczuwalne przez lekarza lub samą kobietę, a w tej fazie mogą być wyleczone niemal w 100 procentach.
Mammografia nie jest czynnikiem chroniącym przed zachorowaniem na raka piersi, ale regularnie wykonywana pozwala na wykrycie małych zmian w piersiach, wtedy kiedy nie dają żadnych objawów. Przeważająca część chorych, u których raka rozpoznano w tej wczesnej nieinwazyjnej fazie, może być wyleczona, a operacja nie powoduje znacznego okaleczenia.
Kobieta, która chce wykonać profilaktyczne badanie mammograficzne kontaktuje się z nawigatorem (telefon, adres e-mail, kontakt osobisty). Podczas kontaktu nawigator weryfikuje, czy kobieta spełnia kryterium kwalifikacji do profilaktycznego badania mammograficznego w ramach Programu Profilaktyki Raka Piersi.
Nawigator przedstawia kobiecie możliwości wykonania profilaktycznego badania mammograficznego w podmiotach leczniczych w rejonie (Płock, powiat płocki, sierpecki, gostyniński), zgodnie z listą realizatorów badań mammograficznych (stacjonarnych i mobilnych) oraz jako alternatywę zaprasza kobietę na mammograficzne badanie profilaktyczne do Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie, do poradni Profilaktyki Chorób Piersi, przy ul. W. K. Roentgena 5, w budynku Centrum Profilaktyki Nowotworów. Zgodnie z decyzją kobiety nawigator przekazuje dane teleadresowe do podmiotu leczniczego realizującego badania w rejonie lub bezpośrednio umawia wizytę w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie.
W przypadku prawidłowego wyniku badania kobieta powinna zgłosić się na kolejne badane mammograficzne profilaktyczne za 2 lata. W przypadku pojawienia się niepokojących dolegliwości – niezależnie od uczestnictwa w badaniach profilaktycznych – kobieta zgłasza się do lekarza specjalisty na wizytę.
W przypadku nieprawidłowego wyniku profilaktycznego badania mammograficznego każda kobieta ma zagwarantowane wykonanie badań w ramach pogłębionej diagnostyki, w celu identyfikacji nieprawidłowości. W zależności od zaleceń wskazanych na wyniku może być to badanie USG z poradą/mammografia/biopsja. Pacjentki z wynikiem nieprawidłowym mogą zostać przekierowane do Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie. Jeżeli pacjentka wykonała badanie mammograficzne w Narodowym Instytucie Onkologii i wynik badania jest nieprawidłowy, automatycznie zostaje przekierowana na wskazane badanie w ramach pogłębionej diagnostyki.
Jak przygotować się do badania mammograficznego?
1. Na badanie należy zabrać ze sobą wyniki i dokumentację zdjęciową poprzednich badań piersi (mammografii, USG piersi, rezonansu magnetycznego, biopsji).
2. Na badanie należy zabrać ze sobą dowód osobisty.
| Świadczeniodawca | Adres | Telefon |
|---|---|---|
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centrum Medyczne „OMEGA” Sp. z o.o. | PŁOCK, ul. Jasna 13 | (24) 367 63 50 |
| Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDICUS GOSTYNIN Sp. z o.o. | GOSTYNIN, ul. Wojska Polskiego 35 | (24) 235 04 29 (24)235 04 42 |
Samobadanie piersi
Jak przeprowadzić samobadanie piersi
- zmiany w kształcie piersi lub ich położeniu,
- zmianę koloru skóry lub brodawki,
- zmarszczenia skóry, zaczerwienienia, wciągnięcia,
- owrzodzenia brodawki sutkowej.
5. Badając pierś staraj się palce trzymać płasko, lekko naciskaj,
zataczaj koła posuwając się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, wykonując ruchem spiralnym coraz węższe kręgi i kierując
się ku brodawce.
6. Ściśnij brodawkę sutkową, sprawdzając, czy nie wydobywa się
z niej wydzielina. Następnie zbadaj pierś lewą według powyższego schematu.
Kolonoskopia
Nawigatorzy ds. profilaktyki: tel. (22) 546 31 11 Adres e-mail: profilaktyka.plock@coi.pl Adres: Zakład Profilaktyki Nowotworów, ul. W. K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa
Rak jelita grubego jest drugim najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce. Każdego roku rozpoznaje się ponad 18 000 nowych przypadków. Rak jelita grubego rozwija się ze zmian łagodnych, tak zwanych polipów. Taka przemiana trwa najczęściej kilkanaście lat. Dlatego też, poddając się badaniu odpowiednio wcześnie i usuwając polipy, można zapobiec rozwojowi raka. Wcześnie wykryty rak jest również bardzo często wyleczalny. Ani polipy, ani rak we wczesnym stadium zazwyczaj nie powodują objawów. Istotą profilaktycznej kolonoskopii jest odnalezienie tych właśnie bezobjawowych jeszcze zmian i o ile to możliwe, ich usunięcie. Takie postępowanie pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nawet o 60-90%.
Badanie profilaktyczne należy wykonać między 50 a 65 rokiem życia.
Od 2012 roku w ramach Programu Badań Przesiewowych wysyłane są imienne, jednokrotne zaproszenia na kolonoskopię do osób w wieku 55-64 lata.
Osoby, które nie otrzymały dotychczas zaproszenia, najprawdopodobniej otrzymają je w najbliższych latach. Poza tym, w części ośrodków PBP istnieje możliwość poddania się badaniu bez zaproszenia (w ramach tzw. „programu oportunistycznego”), pod warunkiem spełnienia warunków kwalifikujących do Programu:
- Wszystkie osoby w wieku 50 – 65 lat bez objawów takich jak: krwawienie z przewodu pokarmowego, biegunka lub zaparcie, które pojawiło się w ciągu ostatnich kilku miesięcy, a którego przyczyna nie jest znana, a także chudnięcie lub anemia bez znanej przyczyny.
- Osoby w wieku 40-49 lat bez objawów raka jelita grubego, które miały w rodzinie przynajmniej jednego krewnego pierwszego stopnia (rodzice, rodzeństwo, dzieci) z rakiem jelita grubego.
- Osoby w wieku 25-49 lat z rodziny z zespołem Lyncha. W tej grupie osób konieczne jest potwierdzenie rozpoznania przynależności do rodziny z zespołem Lyncha z poradni genetycznej, na podstawie spełnienia tzw. kryteriów amsterdamskich i ewentualnego badania genetycznego. W ramach Programu Badań Przesiewowych można wykonać tylko pierwsze badanie.
- Osoby w wieku 20-49 lat pochodzące z rodziny z zespołem polipowatości rodzinnej gruczolakowatej – FAP. W tym przypadku konieczne jest skierowanie (potwierdzenie) z Poradni Genetycznej. W ramach Programu Badań Przesiewowych można wykonać tylko pierwsze badanie.
Do badania nie są kwalifikowane osoby, które miały wykonaną kolonoskopię w ciągu ostatnich 10 lat.
Każdy, kto chce wykonać profilaktyczne badanie kolonoskopowe, kontaktuje się z nawigatorem (telefon, adres e-mail, kontakt osobisty). Podczas kontaktu nawigator weryfikuje, czy pacjent spełnia kryterium kwalifikacji do profilaktycznego badania kolonoskopowego w ramach Programu Badań Przesiewowych.
Nawigator przedstawia możliwości wykonania profilaktycznego badania kolonoskopowego w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie, w Poradni Endoskopowej, przy ul. W. K. Roentgena 5, w budynku Centrum Profilaktyki Nowotworów, piętro 2 lub jako alternatywa zostaje zweryfikowana możliwość wykonania badania kolonoskopowego w powiecie płockim/sierpeckim/gostynińskim, w ramach badań diagnostycznych.
Nawigator informuje pacjenta, iż w przypadku prawidłowego wyniku badania powinien zgłosić się na kolejne badanie, zgodnie ze wskazaniem lekarza. W przypadku pojawienia się niepokojących dolegliwości – niezależnie od uczestnictwa w badaniach profilaktycznych – pacjent zgłasza się do lekarza na wizytę lekarską.
W przypadku nieprawidłowego wyniku profilaktycznego badania kolonoskopowego ma zagwarantowane wykonanie badań w ramach diagnostyki, w celu identyfikacji nieprawidłowości. Pacjenci z wynikiem nieprawidłowym badania wykonanego w powiecie płockim, gostynińskim oraz sierpeckim mogą zostać przekierowani do Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie.
Badanie znamion
Nawigatorzy ds. profilaktyki: tel. (22) 546 31 11 Adres e-mail: profilaktyka.plock@coi.pl Adres: Zakład Profilaktyki Nowotworów, ul. W. K. Roentgena 5, 02-781 Warszawa
Każdy dorosły, który posiada prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i chce wykonać profilaktyczne badanie znamion kontaktuje się z nawigatorem (telefon, adres e-mail, kontakt osobisty). Podczas kontaktu nawigator weryfikuje, czy osoba spełnia kryterium kwalifikacji do profilaktycznego badania znamion. W trakcie kontaktu zostanie przeprowadzony wstępny wywiad.
Nawigator przedstawia możliwości wykonania profilaktycznego badania znamion w podmiotach leczniczych w rejonie (Płock, powiat płocki, sierpecki, gostyniński), zgodnie z listą realizatorów badań znamion oraz jako alternatywę, zaprasza na badanie profilaktyczne do Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie, do Poradni Profilaktyki Nowotworów Skóry, przy ul. Roentgena 5, w budynku Centrum Profilaktyki Nowotworów, piętro 2.
Zgodnie z decyzją zainteresowanego, nawigator przekazuje dane teleadresowe do podmiotu leczniczego realizującego badania w rejonie lub bezpośrednio umawia wizytę w Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie.
W przypadku prawidłowego wyniku badania, kolejne badanie znamion powinno odbyć się zgodnie z decyzją lekarza. W przypadku pojawienia się niepokojących dolegliwości – niezależnie od uczestnictwa w badaniach profilaktycznych – zainteresowany zgłasza się do lekarza na wizytę.
W przypadku nieprawidłowego wyniku profilaktycznego badania znamion, każdy pacjent ma zagwarantowane wykonanie badań w ramach pogłębionej diagnostyki, w celu identyfikacji nieprawidłowości. Pacjenci z wynikiem nieprawidłowym mogą zostać przekierowani do Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie.
Rozpoznawanie czerniaka
Kryteria pomagające wykryć czernika
Spirometria
Spirometria jest nieinwazyjnym badaniem, które pozwala na ocenę czynności układu oddechowego. W trakcie tego badania mierzy się pojemność życiową i przepływ powietrza w określonym czasie. Jest to badanie wysiłkowe, w trakcie którego osoba badana na polecenie pielęgniarki czy technika wykonuje natężone manewry oddechowe, wymagające zaangażowania i współpracy. Komendy w trakcie badania mogą być wydawane podniesionym głosem, co jest związane z dopingowaniem do maksymalnego wysiłku.
- jesteś palaczem papierosów
- stosujesz e-papierosy lub systemy do wdychania lub wapowania
- pracujesz w warunkach narażenia na zanieczyszczone powietrze – pyły, gazy
- masz objawy ze strony układu oddechowego – duszność, zadyszka, brak tchu, krótki oddech, brak powietrza, trudności z oddychaniem, świszczący oddech, kaszel, kaszel w trakcie lub po wysiłku
- zauważyłeś gorszą tolerancję wysiłku fizycznego, łatwo się męczysz
- masz częste infekcje
- zamierzasz uprawiać sporty ekstremalne, wspinanie się w warunkach wysokogórskich, nurkowanie
- palić papierosów, fajki wodnej, papierosów elektronicznych czy innych urządzeń do wdychania na 1 godzinę przed badaniem, ponieważ w trakcie tych czynności do drzewa oskrzelowego trafiają różne substancje, które mogą wpłynąć na wynik badania;
- stosować aktywnych, odurzających substancji o działaniu ośrodkowym (alkohol, narkotyki) na 8 godzin przed badaniem – powodują one zaburzenia koordynacji, świadomości, utrudniają komunikację i wykonywanie poleceń, prowadzą do zaburzeń sprawności fizycznej;
- wykonywać forsownego wysiłku 1 godzinę przed badaniem
Osoba wykonująca badanie pyta o podstawowe dane: imię, nazwisko, wiek ew. PESEL, płeć (u osób transpłciowych należy podać płeć w chwili urodzenia), pochodzenie. Te informacje są potrzebne dla ustalenia właściwych wartości należnych, czyli takich, do których będzie porównany osiągnięty wynik. Zapyta także o potencjalne przeciwwskazania, objawy, palenie papierosów oraz przyjmowane leki. Następnie personel mierzy i waży osobę badaną. Pielęgniarka lub technik dokładnie wyjaśni przebieg badania, i będzie stale sprawdzać czy wszystkie polecenia są wykonywane prawidłowo, i dopingować pacjenta do maksymalnego wysiłku. Tak jak wspomniano, polecenia mogą być wydawane podniesionym głosem i jest to część badania.